حـــــرف حساب
حرف حساب داری اینجا بزن . . .حـــــرف حساب
حرف حساب داری اینجا بزن . . .مرگ سرخ به از زندگی ننگین است (آزادگی)
با اینکه از امام حسین علیه السلام کلام زیادی نقل نشده، اگر به نسبت حساب کنیم، در میان ائمه از ایشان بیشتر از همه در مسأله کرامت و عزت نفس مأثور است. از جمله کلمات قصار ایشان است که در بحار نقل می کند: موت فی عز خیر من حیوه فی ذل؛ (1) مردن با عزت، از زندگی در ذلت بهتر است و بر آن ترجیح دارد. جمله معروف ایشان: هیهات منا الذله عجیب است و از آن جمله هایی است که تا نفس می بارد: الا و ان الدعی ابن الدعی قد رکز بین اثنین بین السله و الذله وهیهات منا الذله یأبی الله ذلک لنا و رسوله و المؤمنون و حجور طابت و طهرت و انوف حمیه و نفوس ابیه من ان نؤثر طاعه اللنام علی مصارع الکرام.
(در روز عاشورا امام حسین) گاهی سوار اسب می شد و با مردم صحبت می کرد. یک نوبت که
می خواست صدایش را همه بشنوند سوار شتر شد که بلند باشد (مثل کسی که روی منبر است
و از دیگران بالاتر است. چون دیگران سوار اسب بودند) و در وسط میدان همه او را
ببینند. آنگاه جملات فوق را فرمود: هیهات منا الذله ما کجا و تن به خواری دادن
کجا! تفاوت از زمین تا آسمان است. خدای ما برای ما ذلت را نمی پسندد، پیامبر نمی
پسندد، آن دامن هایی که ما در آن دامن ها پرورش یافته ایم، دامن علی و پستان زهرا
به ما اجازه نمی دهد. (کأنه می گوید) اگر از مؤمنین جهان تا دامنه قیامت بپرسند،
رفراندوم کنند که شما برای حسین ذلت را می پسندید یا شمشیر را، تمام مؤمنین عالم
خواهند گفت: ما شمشیر را می پسندیم نه ذلت را. من ان نؤثر طاعه اللئام علی مصارع الکرام
آنها نمی پسندند که ما اطاعت لئیمان و پست فطرتان را ترجیح بدهیم بر خوابگاه
مردمان بزرگوار یعنی بر مقاتل و کشتنگاه ها.
از سخنان امام در روز عاشورا است: لا والله لا اعطیکم بیدی اعطاء الذلیل و لا افر
فرار العبید. (2) همچنین از سخنان آن حضرت است: الصدق عز و الکذب عجز (نظیر این
کلمات در کلمات ائمه زیاد داریم) راستی، عزت است و دروغ از ناتوانی است. نکته ها
همه در این موارد است که تدریجا شرح می دهم.
اینگونه تعبیرات خیلی معنی دارد: به این دلیل باید دنبال راستی بود که راستی عزت
است و یک انسان دنبال عزت و شرف است، و به این دلیل از دروغ باید پرهیز کرد که
دروغ عجز و ناتوانی است. آدم دروغگو به دلیل احساس عجز و ناتوانی و زبونی که در
روح خودش می کند دروغ می گوید. یعنی محال است یک انسان در روح خودش احساس عزت و
نیرو و شرف بکند و حاضر باشد یک کلمه دروغ به زبان خودش بیاورد. (3) .
پاورقی
(1) بلاغه الحسین، ص 141.
(2) انسان الاشراف، ج 3، ص 188، نه، به خدا قسم مانند یک انسان ذلیل با آنها بیعت
نمی کنم و نیز مانند یک برده فرار نمی کنم.
(3) فلسفه اخلاق، ص 152.
