پیامبر صلی الله علیه و آله شخصاً بیشتر مراسم شرعی تولد مولود مبارکش را به جای آورد و این اعمال را انجام دادند:
اذان و اقامه
پیامبر
صلی الله علیه و آله مولود بزرگوارش را در آغوش گرفت و در گوش راستش
اذان گفت و در گوش چپ او اقامه راخواند (1) و در خبر آمده است که: «این
عمل، نگهدارنده نوزاد از شیطان رجیم است» (2) .
نخستین صدایی که به گوش حسین علیه السلام رسید، صدای جدش حضرت پیامبر صلی
الله علیه و آله بود؛ نخستین کسی است که به سوی خدا روی آورد و مردم را
به طرف او خواند و سرود آن صدا: «اللَّه أکبر لا إله إلّا اللَّه...»
بود.
پیامبر صلی الله علیه و آله این
کلمات را که جوهر ایمان و واقعیت اسلام را در بردارد، در جان فرزند
نوزادش کاشت و او را به آنها تغذیه نمود و آنها از عناصر و ارکان وجودیش
گردید و در همه مراحل زندگیش، شیفته آنها شد، پس به سوی میدانهای جهاد
شتافت و همه چیز را فدا کرد تا این کلمات در زمین، بلندی یابد و نیروهای
خیر و صلح، حاکم شود و نشانه های ارتداد جاهلی - که برای خاموشی نور خدا
کوشا بود - درهم کوبیده و نابود شود.
نامگذاری
پیامبر
صلی الله علیه و آله او را «حسین» نامید همان گونه که برادرش را «حسن»
نام نهاد (3) و مورخان می گویند که عرب در جاهلیتش این دو نام را نمی
شناختند تا فرزندان خودرا به آنها بنامند بلکه پیامبر صلی الله علیه و
آله آنان را به وحیی از آسمان به این نامها نامگذاری فرمود (4) .
و این نام شریف، اسم عَلَمی شد برای آن ذات عظیمی که آگاهی و ایمان را در
زمین منفجر ساخت و یاد آن، همه زبانهای جهان را دربرگرفت و مردم شیفته
آن شدند تا آنجا که نزد آنان شعار مقدسی برای همه نمونه های والا شد و
شعاری برای هر فداکاری که بر اساس حق و عدل باشد.
اقوالی دور از واقع
بعضی از منابع تاریخ و اخبار، به صورتهایی گوناگون، مطالبی را در مورد
نامگذاری حضرت حسین علیه السلام آورده اند که خالی از تکلّف و ادّعا نمی
باشند و آنها عبارتند از:
1 - آنچه هانی بن هانی از علی علیه السلام روایت کرده که گفت: هنگامی که
حسن به دنیا آمد، رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و فرمود: پسرم را چه
نام نهاده اید؟ گفتم: اورا «حرب» نامیده ام. فرمود: بلکه او «حسن» است.
و هنگامی که حسین متولد شد، فرمود: پسرم را چه نامیده اید؟ گفتم: او را
«حرب» نامیده ام. فرمود: بلکه او «حسین» است و هنگامی که سومی به دنیا
آمد، پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و فرمود: پسرم را چه نامیده اید؟
گفتم: «حرب». فرمود: بلکه او «محسن» است (5) .
به نظر ما این روایت صحت ندارد؛ زیرا:
الف - سیرت اهل بیت علیهم السلام بر التزام دقیق به اسلام و عدم دور شدن از
هیچیک از احکام آن استوار است و اسلام از نامیدن فرزندان به نامهای
جاهلی که نشانه عقب ماندگی و انحطاط فکری می باشد، کراهت دارد. افزون بر
این، این نام (حرب) اسم علمی است برای جدّ خاندان اموی که نماینده
نیروهای کینه توز و ستمکار بر ضد اسلام می باشد، پس امام چگونه فرزندانش
را به آن می نامیده است؟!
ب - اعراض پیامبر صلی الله علیه و آله از نامگذاری سبط اولش به آن نام،
موجب می شد که امام را از نامگذاری بقیه پسرانش به آن، باز دارد.
ج - «محسن» به اتفاق مورخان در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه و آله به
دنیا نیامد، بلکه اندکی پس از وفات آن حضرت متولد شد و این امر مؤکد می
سازد که روایت مذکور، ادعایی بیش نیست و صحت ندارد.
2 - «احمد بن حنبل» به سندش از امام علی علیه السلام روایت کرده گفت:
هنگامی که حسن برایم متولد شد، وی را به نام عمویم «حمزه» نامیدم و وقتی
که حسین به دنیا آمد، اورا به نام برادرم «جعفر» نام گذاشتم. پس رسول
خدا صلی الله علیه و آله مرا فراخواند و فرمود: «خداوند مرا دستور داده
تا نام این دو را تغییر دهم، پس آن دو را حسن و حسین نامگذاری کن» (6) .
این روایت نیز در ضعف، همچون روایت قبلی است؛ زیرا نامگذاری سبطین به این
دو نام، بر حسب مشهور، اندکی پس از تولدشان صورت گرفت و هیچ کس به آنچه
احمد روایت کرده، نظر نداده است.
3 - طبرانی به سندش از امام علی علیه السلام روایت کرده که فرموده است:
«هنگامی که حسین به دنیا آمد، وی را به نام برادرم جعفر نامیدم، پس رسول
خدا مرا فراخواند و به من دستور داد تا اورا حسین نام گذارم» (7) .
این روایت در ضعف، با دو روایت قبلی هماننداست؛ زیرا حضرت امیر المؤمنین
علیه السلام در نامگذاری سبط و ریحانه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله
بر آن حضرت پیشی نجست و آن حضرت بود که - بر حسب آنچه مشهور بر آن است -
وی را به این نام، نامید و روایات اهل بیت علیهم السلام بر آن اجماع
دارند.
عقیقه
پس از گذشت هفت روز از تولد سبط پیامبر صلی الله علیه و آله آن حضرت دستور داد تا گوسفندی را برایش عقیقه کنند و گوشتش را برای فقرا تقسیم نمایند. و نیز دستور داد تا یک ران از آن گوسفند به قابله داده شود (8) و این امر از جمله مواردی می باشد که اسلام در زمینه های نیکوکاری و احسان، تشریع نموده است.
تراشیدن موی سر امام حسین
پیامبر صلی الله علیه و آله همچنین دستور داد تا موی سر فرزند نوزادش را بتراشند و هموزن آن را به فقرا نقره صدقه دهند (9) وزن آن، یک و نیم درهم شد (10) بر حسب آنچه در حدیث آمده است و سر آن حضرت را با عطری مرکب از زعفران و مواد دیگر، بمالند و نهی فرمود از آنچه در جاهلیت عمل می شد که سر نوزاد را با خون می مالیدند (11) .
ختنه
پیامبر صلی الله علیه و آله به اهل بیت خود فرمود تا نوزادش را در روز هفتم تولدش، ختنه کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله ختنه طفل را در این سن نورس، تشویق نمود؛ زیرا برای آن، پاکتر و طاهرتر است (12) .
پاورقی:
(1) کشف الغمة 3:2. تحفة الازهار و زلال الانهار.
(2) علی علیه السلام روایت کرده که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرموده
است: «برای هرکس نوزادی به دنیا آید، در گوش راستش اذان بگوید و در گوش
چپش اقامه بخواند؛ زیرا آن برایش عصمتی است از شیطان رجیم». و مرا در
مورد حسن و حسین به این کار امر فرمود و اینکه با اذان و اقامه، فاتحة
الکتاب، آیة الکرسی، آخر سوره حشر، سوره اخلاص و معوذتین را بخواند. این
مطلب در دعائم الاسلام 148:1 آمده است.
(3) الریاض النضرة.
(4) اسد الغابة 9:2. و در تاریخ خلفا، ص188 عمران بن سلیمان روایت کرده
گفت: حسن و حسین دو نام از نامهای اهل بهشت می باشند که عرب آنها را در
جاهلیت نشنیده بودند.
(5) نهایة الارب 213:18. الاستیعاب 384:1. تهذیب التهذیب 296:2. احمد بن حنبل، مسند 158:1.
(6) احمد بن حنبل، مسند 257:1.
(7) طبرانی، المعجم الکبیر 10:3.
(8) مسند امام زید، ص 468. تحفة الازهار و زلال الانهار. و در کتاب الذریة الطاهرة، ص122 از عایشه روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله برای حسن و حسین، هر کدام دو گوسفند عقیقه کرد و در روز هفتم، برای آنها عقیقه نمود و فرمود: به نام وی ذبح نمایید و بگویید: «بسم اللَّه اللهم لک و الیک هذه عقیقة فلان» و این روایت را حاکم در مستدرک 237:4 آورده و گفته راوی آن سوار است و او ضعیف می باشد و مشهور میان فقها استحباب ذبح یک گوسفند در عقیقه است.
(9) الریاض النضرة. ترمذی، صحیح، نور الابصار، ص253.
(10) دعائم الاسلام 187:2.
(11) بحار 239:43.
(12) جواهر الاحکام، 260:31. و در آن آمده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: «پسرانتان را در روز هفتم پاک گردانید (ختنه کنید) که آن پاکتر و طاهرتر است و برای سرعت روییدن گوشت، مناسب تر میباشد و اینکه زمین چهل روز از بول شخص ختنه نشده، نجس می گردد...».